Κι όμως, η κόντρα Thomas Edison και Nicolas Tesla κάτι πρέπει να θυμίζει σ’ όλους σήμερα…

Η γνωστή διαμάχη μεταξύ των παγκοσμίου φήμης επιστημόνων Thomas Edison και Nicolas Tesla έρχεται στην επικαιρότητα με τη διαμάχη μεταξύ των ΑΠΕ και των υδρογονανθράκων. Ο Τesla ήταν ο εμπνευστής του εναλλασσόμενου ρεύματος (Alternating Current – AC). Αυτό που τροφοδοτεί σήμερα όλα τα σπίτια παγκοσμίως. Ο Edison προωθούσε το συνεχές ρεύμα (Direct Current – DC), δηλαδή το ρεύμα το οποίο αποθηκεύεται στις μπαταρίες. Νικητής της μεγάλης επιστημονικής και κυρίως επιχειρηματικής μάχης εστέφθη ο Τesla.

Δρ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΑΜΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
PhD σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων Πολυτεχνείου Κρήτης

Πίσω από αυτούς τους δύο επιστήμονες ουσιαστικά κρυβόταν δύο επιχειρηματικοί κολοσσοί: Η Westinghouse (=Tesla) και η General Electric (=Edison). Ο πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών ήταν αδυσώπητος και περιελάμβανε δημοσιεύματα – λιβέλους, συκοφαντίες κ.λπ. Και οι δύο πλευρές διέθεταν διάφορα επιχειρήματα εναντίον της άλλης πλευράς.

Η πλευρά του Edison (συνεχές ρεύμα, DC) είχε επικεντρωθεί στο θέμα ασφάλειας (safety) του αντιπάλου του, του εναλλασσόμενου ρεύματος και της υψηλής τάσης. Ο Edison κατηγορούσε την πλευρά του Tesla (εναλλασσόμενο ρεύμα, AC), ότι το εναλλασσόμενο ρεύμα ήταν επικίνδυνο για τους ανθρώπους.

Χρησιμοποιήθηκαν μάλιστα ως επιχείρημα τα δυστυχήματα που είχαν συμβεί λόγω ηλεκτροπληξίας ακόμη και οι εκτελέσεις οι οποίες πραγματοποιούταν με το εναλλασσόμενο ρεύμα! Ο Edison χρησιμοποιούσε διαρκώς τα τότε ΜΜΕ ώστε να επιτεθεί με πολύ σκληρό και ύπουλο τρόπο στην πλευρά του Tesla.

Με λίγα λόγια, η πλευρά του Edison δεν επικεντρώθηκε στην παρουσίαση των πλεονασμάτων που μπορεί ίσως να είχε η δική του πρόταση, αλλά επικεντρώθηκε στην απαξίωση και απομείωση του αντιπάλου του. Η πλευρά του Tesla είχε επικεντρωθεί σε ένα πράγμα: στο γεγονός ότι το εναλλασσόμενο ρεύμα ήταν η πιο οικονομική λύση.

Η μάχη κορυφώθηκε το 1893 στην Έκθεση του Σικάγκo. Ο Edison κατέθεσε προσφορά για την ηλεκτροδότηση της Έκθεσης με συνεχές ρεύμα. Το ύψος της προσφοράς του Edison ήταν $554.000. Ο Tesla κατέθεσε και αυτός προσφορά για να τροφοδοτήσει την Έκθεση (μέσω της Westinghouse) με εναλλασσόμενο ρεύμα. Η προσφορά του Tesla ήταν πολύ χαμηλότερη από αυτή του Edison: μόλις $399.000, ήτοι 38,8% χαμηλότερη. Ο Tesla νίκησε.

Σιγά-σιγά οι καταναλωτές ξεπέρασαν τη φοβία που είχαν για τους κινδύνους του εναλλασσόμενου ηλεκτρικού ρεύματος. Σήμερα όλα τα σπίτια παγκοσμίως τροφοδοτούνται με αυτό. Φαντάζεστε το ηλεκτρικό ρεύμα σήμερα να ήταν 38.8% πιο ακριβό σε παγκόσμιο επίπεδο επί τόσες δεκαετίες; Πόσα δισεκατομμύρια, αν όχι τρισεκατομμύρια δολάρια θα είχαν ξοδευτεί επιπλέον χωρίς λόγο;

Θυμίζει άραγε η εποχή των Tesla-Edison τη σημερινή εποχή; Υπάρχουν άραγε ομοιότητες με τη σημερινή κατάσταση μεταξύ της μάχης των ΑΠΕ και των υδρογονανθράκων; Καταρχήν, μην έχουμε καμία αμφιβολία: πίσω από όλα πάντα κρύβονται τεράστια επιχειρηματικά συμφέροντα. Τόσο των ΑΠΕ όσο και των υδρογονανθράκων.

Ποια από τις δύο εναλλακτικές μεθόδους παροχής ενέργειας θα νικήσει; Προς το παρόν επικρατεί σύγχυση και όσα ακολουθούνται μάλλον στερούνται οικονομικής λογικής. Ο υπογράφων έχει ξεκαθαρίσει την άποψή του: Οι ανανεώσιμες πηγές προφανώς δεν πρέπει να εγκαταλειφθούν.

Πρέπει όμως να βρεθεί τρόπος βιώσιμης ανάπτυξής τους, ώστε να μην καταστραφούν οικονομίες και κράτη, στην προσπάθεια να σωθεί -υποτίθεται- ο πλανήτης. Όπως κάποτε επιστρατεύθηκαν λίβελοι και αμφίβολης επιστημονικής εγκυρότητας, αλλά επικοινωνιακώς αποτελεσματικά επιχειρήματα στη σύγκρουση ανάμεσα στον Τόμας Έντισον και τον Νίκολας Τέσλα, τα ίδια παρατηρούνται και σήμερα.

Ας μην τρέφουμε όμως αυταπάτες: Πάλι θα επικρατήσει η πιο οικονομική πρόταση. Οι καταναλωτές αποφασίζουν, η αγορά ακολουθεί. Το ζητούμενο είναι πότε θα αντιληφθεί το προφανές το κεφάλαιο και θα κινηθεί ορθολογικά για ένα καλύτερο παγκόσμιο ενεργειακό μέλλον.

Από αυτή τη “μάχη” δεν υπάρχει λόγος να βγει ουδείς ζημιωμένος, αλλά με βιώσιμο τρόπο όλοι να συνεχίσουν να κάνουν τη δουλειά τους. Τα κέρδη από τους υδρογονάνθρακες, που λόγω του οικονομικού τους πλεονεκτήματος δεν θα εγκαταλειφθούν ακόμα και από τους “μπροστάρηδες” των μέτρων για την κλιματική αλλαγή. πρέπει να χρηματοδοτήσουν την έρευνα για βιώσιμη ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Τους χρειαζόμαστε τους υδρογονάνθρακες διότι πέραν του οικονομικού σκέλους που προαναφέρθηκε, ούτε η τεχνολογία είναι ώριμη ώστε ένα ενεργειακό σύστημα να μπορεί να σταθεί μόνο με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Πόσο πιο ορθολογική θα ήταν η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής, εάν απαιτούσε την κατεύθυνση σοβαρών κονδυλίων από τα κέρδη των υδρογονανθράκων στην βιώσιμη ανάπτυξη των ΑΠΕ;

Σε αυτό μπορούν να συμμετέχουν και οι σημερινοί ενεργειακοί κολοσσοί, ώστε να μη βρεθούν εκτός αγοράς όταν και αν έρθει η ώρα να περάσει η ανθρωπότητα στις ΑΠΕ. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί το κόστος να χρηματοδοτηθεί με φόρους που θα επιβληθούν εναντίον δικαίων και αδίκων, σε πλανητικό επίπεδο, όπου κάποια κράτη θα επωφεληθούν και κάποια θα καταστραφούν, καθώς δεν θα αντέξουν την οικονομική επιβάρυνση.

Η σημερινή “συζήτηση” μοιάζει πολύ “δυτική”… Διότι οι καχύποπτοι θα υποστηρίξουν ότι μόλις ο πάλαι ποτέ Τρίτος κόσμος σήκωσε κεφάλι και αναζητά τη δική του θέση στο “παγκόσμιο σύστημα”, βρέθηκε πολιτικά ορθός τρόπος διαιώνισης μιας ελεγχόμενης από τη Δύση “ιεραρχίας” και “διαστρωμάτωσης” που έλκει την απαρχή της πολλούς αιώνες πριν.