Κι όμως, οι επιστήμονες έχουν σοβαρές ανησυχίες για τα αντηλιακά

Τι δεν ξέρατε μέχρι σήμερα για τα αντηλιακά που απλώνετε στο δέρμα σας. Τα νέα δεδομένα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του δέρματος σχετίζονται με την έκθεση στον ήλιο, ωστόσο ακόμη και με τις πωλήσεις των αντηλιακών να χτυπούν ταβάνι κάθε καλοκαίρι, οι διαγνώσεις μελανώματος αυξάνονται κατά 2% ετησίως, με τους εμπειρογνώμονες να προσπαθούν να βρουν το γιατί.

Η ανεπαρκής ή εσφαλμένη χρήση αντιηλιακού, είναι το πρώτο πόρισμα. Σύμφωνα με τις οδηγίες, η σωστή ποσότητα είναι στο μέγεθος μιας μπάλας του γκολφ για το πρόσωπο και μιας μπάλας τένις για το υπόλοιπο σώμα, ενώ η εφαρμογή πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά δύο ώρες.

Αλλά υπάρχει και μια άλλη ανησυχία. Μέχρι πρόσφατα, πολλά αντηλιακά με υψηλό SPF, σχεδιάζονταν κατά κύριο λόγο για την προστασία του δέρματος από τις υπεριώδεις ακτίνες UVΒ, κύριες αιτίες εγκαυμάτων. Αυτά τα αντηλιακά μπορεί να επιτρέπουν στους χρήστες να παραμείνουν περισσότερη ώρα στον ήλιο χωρίς να καίγονται, αλλά δεν μπλοκάρουν απαραίτητα και τις υπεριώδεις ακτίνες UVΑ, οι οποίες συνδέονται άμεσα με την πρόωρη γήρανση και τις βαθύτερες βλάβες του δέρματος -ακόμη και με τον καρκίνο.

«Το αντηλιακό δεν είναι μια μαγική σφαίρα», δηλώνει ο Dr. Steven Q. Wang, διευθυντής δερματολογικής χειρουργικής και δερματολογίας στο Memorial Sloan-Kettering Cancer Center του Νιου Τζέρσεϊ και επίσημος εκπρόσωπος του Ιδρύματος Καρκίνου του Δέρματος των ΗΠΑ. «Είναι μόνο μία από τις γραμμές άμυνας κατά της βλαβερής επίδρασης της υπεριώδους ακτινοβολίας και αυτό το μήνυμα δεν έχει περάσει στον κόσμο, κατά τα φαινόμενα», λέει ο ειδικός και αναφέρει τα επίσημα στοιχεία νεότερων επιστημονικών ερευνών που έχουν αποκαλύψει οι εμπειρογνώμονες στα μεγαλύτερα δερματολογικά συνέδρια του κόσμου:

Η συστηματική χρήση αντηλιακών προϊόντων δεν μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος: Οι τιμές του μελανώματος -η πιο θανατηφόρα μορφή του καρκίνου του δέρματος- έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία 25 χρόνια και οι επιστήμονες και οι οργανισμοί δημόσιας υγείας έχουν βρει πολύ λίγες ενδείξεις ότι τα αντηλιακά προλαμβάνουν τα περισσότερα είδη καρκίνου του δέρματος. «Ωστόσο, το να μην προστατεύετε την επιδερμίδα σας από την επικίνδυνη ακτινοβολία ειναι σαν να οδηγείτε μοτοσυκλέτα με υψηλή ταχύτητα χωρίς να φοράτε κράνος», τονίζει ο Wang. Οι άνθρωποι που δεν παραλείπουν τη χρήση αντηλιακού διατρέχουν 50% μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν μελάνωμα, σύμφωνα με έρευνα που έγινε σε δείγμα πληθυσμού στην Αυστραλία.

Μην ξεγελιέστε από την ένδειξη: Τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας με υψηλότατο SPF οδηγούν (άθελά τους) τους ανθρώπους να εφαρμόζουν πολύ λιγότερο αντιηλιακό και να μένουν στον ήλιο για περισσότερη ώρα. Πολλοί επιστήμονες έχουν προτείνει την απαγόρευση πώλησης αντηλιακών με τιμές πάνω από SPF 50+, επειδή τις θεωρούν «εγγενώς παραπλανητικές» (σημείωση: περισσότερο από το 10% των αντηλιακών που κυκλοφορούν διαφημίζουν τιμές SPF μεγαλύτερες από 50+).

Η βιταμίνη Α σε ένα αντηλιακό μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος: Η βιομηχανία αντηλιακών προσθέτει μια μορφή βιταμίνης Α στο 16% των προϊόντων «παραλίας», στο 14% των ενυδατικών με SPF και στο 10% των προϊόντων χειλιών, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία των οκτώ τελευταίων ετών. Ο «παλμιτικός ρετινυλεστέρας» είναι ένα αντιοξειδωτικό παράγωγο της βιταμίνης Α, που καταπολεμά τη γήρανση του δέρματος. «Αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να προκαλέσει ανάπτυξη δερματικών όγκων και αλλοιώσεων όταν χρησιμοποιούνται στο δέρμα παρουσία ηλιακού φωτός», τονίζει ο γιατρός. Το Environmental Working Group συνιστά στους καταναλωτές να αποφεύγουν τα αντηλιακά, τα προϊόντα χειλιών και τις λοσιόν δέρματος που περιέχουν βιταμίνη Α σε κάθε της μορφή ή παράγωγο (παλμιτικό, οξικό, λινολεϊκό ρετινυλεστέρα και ρετινόλη).

Μερικά αντιηλιακά συστατικά διαταράσσουν τις ορμόνες και προκαλούν δερματικές αλλεργίες: Όταν είστε έτοιμη να αγοράσετε το αντηλιακό σας, έχετε δυο βασικές επιλογές. Είτε επιλέγετε κάποιο με χημικά συστατικά, τα οποία διεισδύουν στο δέρμα αλλά μπορούν να διαταράξουν το ορμονικό σύστημα, είτε επιλέγετε τα λεγόμενα «ανόργανα» αντηλιακά, κατασκευασμένα με βάση τα ορυκτά μέταλλα -ψευδάργυρο και τιτάνιο, συχνά μικροϊονισμένα ή αποτελούμενα από νανοσωματίδια. «Αυτά, μάλλον είναι τα ασφαλέστερα, σύμφωνα με τις υπάρχουσες αναφορές», λέει ο Reynold Tan, επιστημονικός υπεύθυνος στο τμήμα του FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων) που εφαρμόζει τους ιατρικούς κανονισμούς στις χορηγήσεις πιστοποιητικών ασφαλείας σε φάρμακα, συμπληρώματα και, φυσικά, αντηλιακά.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει να αποφύγετε εκείνα τα αντηλιακά που περιέχουν «ανενεργά» αντηλιακά συστατικά, δηλαδή βοηθητικές ουσίες χωρίς απολύτως καμία δράση στο δέρμα, που σκοπό έχουν να βοηθούν τη σταθερότητα και την υφή των προϊόντων (βλέπε συντηρητικά, γαλακτωματοποιητές και αρώματα). «Αυτά μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές αλλεργίες», λέει ο Wang.