Η Ιστορία του Λαϊκού Ρεμπέτικου Νο:1

Το Λαϊκό- Ρεμπέτικο και οι Σεφαρδίτες της Σαλονίκης (η Γιερού Σαλάν, η Δεύτερη Ιερουσαλήμ)…, ο Μίνως Μάτσας και οι Εξωτικές Μακρινές Ινδίες... και το κοινό αλλότροπο...

Το ότι οι πολιτισμοί και οι κουλτούρες των λαών αλληλοεπηρεάζονται και αναμειγνύονται είναι μια φυσική και διαρκής διαδικασία, τι συμβαίνει, όμως όταν αυτή η ανάμειξη συμβαίνει ‘’βίαια’’ η, και μεθοδευμένα; για το πλοκάμι που σέρνεται στα μουσικά του λημέρια... τα μεγαλύτερα ίσως να απλώνονται στις πολιτισμικές του αρετές. 

Στην καθ’ ημάς  οι ομοφωνική ασυγκέραστη ελληνορωμαϊκή λαϊκή τροπική του οκτάηχου με τα 72 συχνοτικά μόρια, τις περίτεχνες μελωδίες ενδελέχειας και τις απέριττες συνηχήσεις, επίσης δεν θα μπόμπο στον υπεραιωνόβιο μουσικό κώδικα των ιερών Πομπών τα λεγόμενα και Δρώμενα και την ανώτερη ηθική τους. Το πώς δηλαδή και το γιατί λειτουργούν οι μετασχηματιστές και κωδικοποιητές των επιχθονίων μηνυμάτων προς το Θεϊκό σύμπαν, μέσω των συχνοτήτων, του <<Μαζόρε και του γλυκού Μινόρε>>, των μουσικών κραδασμών και χορευτικών κινήσεων!

Εκτός και εντός, με την ενεργοποίηση: των χορδών των πλήκτρων της επίφυσης των πνευστών των τάστων των τύμπανων και Άλλον οργάνων και φωνητικών ήχων μέχρι και το ψαλτήρι με τον καθ’ ημάς Βυζαντινό μουσικό κώδικα και τον Δυτικό θερμαίνω... για να μην χαθεί η ιδιαιτερότητα των τρόπων στους κανόνες το ύφος και το ήθος, πρόκειται για το διαφορετικό..., πετάει τα μακάμια και υιοθετεί τις αρμονικές συγχορδίες και τις δεύτερες φωνές..., π.χ., πώς θαυμάζει κανείς γνώστης η λάτρεις στα γυναικεία εργόχειρα, ως τα πολιτιστικά μαστορέματα των λαϊκών εικαστικών, στα ιδιαίτερα τραγουδήματα των απλών μερακλήδων μουσικών και όχι μόνο, στα περίτεχνα περίτεχνα γραψίματα των λαϊκών γραφιάδων και ποιητάδων, ζωγράφων κ.α., από την αρχαιότητα ως σήμερα. Όλων των ανώνυμων, ταπεινών και συλλογικών.

Αυτοί  οι ατόφιοι δρόμοι δε σκιάχτηκαν τετρακόσια χρόνια το μαχαίρι... κι ας τράβαγαν αργά... και μόνοι...

Κι ύστερα ήρθε κάποια απελευθέρωση... και έγιναν οι Ρωμιοί βαστάζοι και τυφλοσούρτηδες των Εγγλέζων και των άλλων Ευρωπαίων! Υπογράψανε και τη Συνθήκη Υποτέλειας την 1Αυσούστου του 1825 για να κρατάνε από τότε οι έρμοι τ’ακόρντα και το ντέφι στις μασονικές <<συμφωνίες>> τους και στις εγκληματικές παρεμβάσεις και <<εκτελέσεις>>...τους.                  

Η Θεσσαλονίκη απέκτησε και ένα άλλο επίθετο όταν αποικήθηκε το Ισραήλ: αυτό το όνομα της <<Φτωχομάνας>>, προς  σεβασμού και ανάμνησης. <Ωω! Ωω! Όμορφη Θεσσαλονίκη>> λέει ο Τσιτσάνης, Θεσσαλονίκη μου μεγάλη Φτωχομάνα, εσύ που βγάζεις τα καλύτερα παιδιά…>> φυσικά κωδικοποιούν μια άλλη σχέση.

Ο Απόστολος  Γάτσιας γράφει στο περιοδικό Τρίτο Μάτι, <<Επαναλαμβάνω ότι δεν πρόκειται για Ελληνόπουλα. Διότι παιδία /μπένι της Σελόν, οι Μπενισελόν, Μπένζελόν η Βενιζελόν η Βενιζέλοι είναι αποκλειστικώς και μόνο Εβραίοι κα τίποτα άλλο. Εβραιόπουλα μιας  μιας εβραϊκής , δεύτερης Ιερουσαλήμ, φτωχής και Μάνας  του Ισραήλ, πόλεως. Μιας πόλης δηλαδή που  ‘’πολλοί’’ την θεωρούν δικιά τους>>. Αυτή η καθ’ όλα τυχαία πολύ τραγουδισμένη Σαλονίκη φάντασμα λοιπόν, θα έμελλε να γίνει χρόνο με τον χρόνο η πόλη του λαϊκού-ρεμπέτικου τραγουδιού σαν σύμβολο.

Πάνε λοιπόν κάμποσα χρόνια που η ελισαβετιανή διπλωματία του διαίρει και βασίλευε έστησε κι εδώ, όπως παντού, τον χειρότερο πόλεμο: Το γνωστό πλαστό πολιτικό δίπολο! Και να που αυτός , ο ξενόφερτος πολιτισμικός πόλεμος που μεταλλάσσεται ανά εποχή με άλλο αρχιτεκτονικό μανδύα και ήθος και ακόμα με περίτεχνα εργαλεία αλλάζει όνομα θέσει και ύφος στο πέρασμα των χρόνων.            

Ο σκοπός δεν άργησε να πλήξει με τη προπαγάνδα του τον στόχο, με την αντικειμενικά ξεχωριστή σκέψη των Ελλήνων που είναι όμως παραδεχτεί και από δαύτους... και ακόμα δοξασμένη..., αυτήν  την ιδιαιτερότητα σαν ομότροπων των Ελλήνων στην σκέψη την τέχνη και τους κώδικες των νεοραγιάδων, πάντα ενοχλούσε και εξακολουθεί ακόμα να ενοχλεί..., όπως έχει γράψει μάλιστα και ο Κίσινγκερ! Το 1974... και όπως τόσοι άλλοι... μαζί του.

 Όλα αυτά και πολλά άλλα είναι η μυλόπετρες της παγκοσμιοποίησης και της ομογενοποιήσεις, έρχονται από μακριά και πάνε μάλλον πολύ μακριά... και δίνουν κάπου κεντρική αναφορά.

Τροφή κόντρα στην παράδοση είναι ο μύθος της προόδου, που ανατρέπει κάθε έννοια του πηγαίου, του αυθεντικού, του ιδιαίτερου και του ξεχωριστού. Όλα πρέπει να δυτικοποιούνται και δυτικοτρέπονται ως επιστέγασμα στην, κατακτημένη από τις Μεγάλες Δυνάμεις, Ρωμιοσύνη.

Και έτσι λοιπόν μπαίνει το αλήτικο και βρώμικο Ρεμπέτικο στα αστραφτερά Ηρώδεια και στα Μέγαρα Μουσικής, με κονδύλια υπουργικά- ευρωπαϊκά, για να τα ακούνε και οι Κοσμικές κυρίες… από του λιμανιού και τους τεκέδες αρχικά του έγινε του σαλονιού.

Με τον πατριάρχη Μίνω Μάτσα, βαφεί γνώστη της μουσικής και πολυμήχανο άνδρα, και με μια πλειάδα μουσικό συνθετών από όλο το φάσμα και τα παγκόσμια ρέματα της μουσικής σκηνής.

Και Έτσι το ρεμπέτικο φτάνει παραδόξως κουτσά στραβά, μέχρι και τους δίσκους του Σταύρου Ξαρχάκου, ίσως. Από εκεί και πέρα γίνεται και αυτό μουσειακό είδος επανάληψης, όπως και το δημοτικό, και αναλαμβάνουν οι γνωστοί μεγαλοεργολάβοι αοιδοί και κερδοσκόποι <<τέκτονες>> της μουσικής, να το αναπαράγουν  στείρα και βιρτουόζοικει για τον εύκολο πλουτισμό τους ως σήμερα.

Η γερμανική κατοχή βρίσκει τον δεύτερο μεγαλύτερο ταγό του ρεμπέτικου, που καθορίζει – εν αγνοία του- καταλυτικά την πορεία της εγχώριας αστικής μουσικής, παντρεύοντας τα παραδοσιακά εβραϊκά τραγούδια Γίνιτς με το Σμυρναϊκό ρεμπέτικο, ο Βασίλη Τσιτσάνη, στη Σεφαρδίτικη Θεσσαλονίκη.

Οι Σεφραδίτες  (Ισπανοεβραίοι της Σαλονίκης) διώκονται από τους Ναζί και μέσα από τον Βασίλη Τσιτσάνη εκφράζουν την οδυνηρή κατάστασή τους και τα βάσανα τους. Ο κουνιάδος του Τσιτσάνη μάλιστα, είχε δεσμό με μια έμορφη έβραιοπούλα της Θεσσαλονίκης και στην προσπάθεια του να τη σώσει για να μην καταλήξει στο Άουσβιτς γίνεται η Έμπνευση του Τσιτσάνη- σύμφωνα με το βιβλίο του Γιώργου Σαμπαρδώνη, << Ουζερί Τσιτσάνης>>, που προτάθηκε να γίνει σήριαλ από τον Μανούσο Μανουσάκη.

Μαζί με Ντονμέδες κρυπτοεβραίους, Μουσουλμάνους αλλά και Χριστιανούς μαζεύονται στο <<Ουζερί του Τσιτσάνη>> στην διασταύρωση Παύλου Μελά και Τσιμισκή, όπου ουσιαστικά γεννιέται το νέο μουσικό είδος, αφήνοντας πίσω του τα μακάμια τα Σμυρναίικα του Ρεμπέτικου…, και που άδικα καλείτε μετέπειτα  <<λαϊκό τραγούδι>>. Εκείνη την περίοδο γράφονται πολλές σεφαρδίτικες διασκευές από τον Τσιτσάνη που αναφέρονται κρυφά στον διωγμό των Εβραίων της Σαλονίκης (όπως π.χ. το <<Χωρίσανε ένα δειλινό>> σύμφωνα  με τις αφηγήσεις του Γκουβέρη στο βιβλίο του Ντίνου Χριστιανόπουλου << Η Θεσσαλονίκη επί Γερμανικής Κατοχής>>) και οι περισσότερες εξ αυτών από τα 9 ποιητικά <<ψευδώνυμα>> του Μάτσα.

Μέσα στην κατοχή ο Βασίλης Τσιτσάνης μαθαίνει και δουλεύει πάνω στα Ισπανοεβραϊκά λάτιν και ρομάντζα, <<Με σπανιόλικες χαβάγιες>>. πετάει τα μακάμια και δυτικοποιώντας ακόμα περισσότερο την εγχώρια μουσική, μετατρέποντας τους δρόμους σε ακόρντα.

Ο Μάτσα ανακαλύπτει όλους τους γνωστούς μας ρεμπέτες, και τους δίνει άφθονο ερεθίσματα και υλικό…, και από την άλλη πλευρά ο Μανώλης Χιώτης προσθέτει μια χορδή στο μπουζούκι του και σαν αμερικανό τραφείς κιθαρίστας της Τζαζ με τραγουδίστρια την Βλαχοπούλου…, μπλέκουν λαϊκούς δρόμους με δυτικούς και ιδικούς και έτσι γεννιέται το νέο λαϊκό τραγούδι.

Ο Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Μίμης Πλέσσας, με της βαυαρικές καντρίλιες ο Αττίκ- Κλέων Τριανταφύλλου, Σταύρος Ξαρχάκος, και έπονται μετέπειτα πολύ άλλη και από στιχουργούς με πρώτον στην τάξει τον Νίκο Γκάτσο που τα έχει αναφέρει όλα αυτά δημόσια και όχι μόνο, άλλα και πολλά άλλα μαζί. Έρχεται ο Απόστολος Καλδάρας, Λευτέρης Παπαδόπουλος κ.α.

Εδώ Έχουμε και το Νέο Κύμα με πατριάρχη τον Ρομά Κώστα Χατζή με καταγγελτικό λόγο… και το τσιγγάνικο πάθος του. Γεννήθηκε ένα είδος τραγουδιού που ο όρος του είναι μετάφραση του ομώνυμου κινηματογραφικού  κινήματος nouvelle vague, που επικράτησε στη Γαλλία κατά τη δεκαετία του ΄50 και ΄60 στην Ελλάδα το Νέο Κύμα.

Μορφές πυλώνες της σύγχρονης Ελληνικής μουσικής με μία σκόρπια αναφορά είναι ο Νίκος Παπάζογλου, Νίκος Ξυλούρης, Βούλα Πάλα, Ψαραντώνης, ο πρίγκιπας του Ελληνικού Ροκ ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Πατέρας του Ελληνικού Ροκ Ο Δημήτρης Πουλικάκος, ο Κώστας Χατζής, ο της Χιπ -Χοπ Μιχάλης Μυτακίδης και τόσοι Άλλοι… επίσης και ο  ξένος που αγάπησε την Κρητική μουσική Ross Daly.

Έχουμε και το δημοκρατικό λεβέντικο για άλλους πάλι βαρύ και μάγκικο-μώρτικο Ζεϊμπέκικο και το Τσάμικο, συντηρητικός εθνικός χορός της ρομαντικής δεξιάς σχολής.

Η Αμαλία Βάκα- Μάτσα, Στέλλα Χασκήλ, Ρόζα Εσκενάζυ είναι οι πρώτες τραγουδίστριες του Ρεμπέτικου ήταν όλες τους εβραίες, όπως και οι μεταγραφές εβραϊκών τραγουδιών παραδοσιακών Γίντις ήταν και τα πρώτα Ρεμπέτικα τραγούδια… μεταλλαγμένα…, θα Έτριζαν τα κόκαλα του Τούντα και τόσων άλλον Μικρασιατών… Ο Τάκης Μπίνης και ο Μανώλης Χιώτης τραγουδούν με τη Στέλλα Χασκήλ, στο ιστορικό μαγαζί <<Πιγκάλ>>, το 1949.

Ο συνθέτης μεγάλων επιτυχιών Ζακ Ιακωβίδης. Ο Μουσικός παραγωγός Ζακ Μεναχέν, Ο καθολικός στο θρήσκευμα Φραγκοσυριανός Μάρκος Βαμβακάρης το Συριανάκι μαζί με την Πειραιώτικη Τετράδα, εισάγει στην ελληνική μουσική πολλά εβραϊκά στοιχεία και μάλιστα αντιγράφει ιδιαίτερα τον Γερμανοεβραίο συνθέτη Hans Neusieler, και αντί να συνθέτει ελληνότροπα, ελληνικοποιεί  κτά παραγγελία ξένες συνθέσεις εισάγοντας τες προς εγχώρια κατανάλωση για ένα μεροκάματο.

Το πιώ χαρακτηριστικό παράδειγμα  οι εισαγωγές του Γερμανοεβραίου Hans Neusiedler, από όπου ο Βαμβακάρης αποσπασματικά αντιγράφει επανειλημμένα, όπως π.χ. τον εβραϊκό χορό Jundentanz για να γράψει τα δύο πιο γνωστά τραγούδια του!

Αρκετά τέτοια παραδείγματα καταγράφονται και στην έρευνα του Martin Schwartz, διακεκριμένου καθηγητή του Τμήματος Αρχαίων Ιρακινών και Ινδοευρωπαϊκων σπουδών, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϋ. Ο Martin Schwartz σε συγκριτικές του μελέτες αποδεικνύει τη γονική σχέση της εβραϊκής μουσικής με το ελληνικό ρεμπέτικο.

Παρατηρεί έτσι πως τα περισσότερα ρεμπέτικα ομοιάζουν με Γίνιτς, (παραδοσιακά εβραϊκά τραγούδια). Παρόμοια  συγκριτική μελέτη Έχει εκδοθεί κι από την Καλλιτεχνική Εταιρεία Αργώ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας.

Το ρεμπέτικο τραγούδι λοιπόν, ξεκινάει να ηχογραφείται προπολεμικά υπό την εργολαβική αιγίδα γνωστών εβραϊκών οικογενειών που σκαρώνουν τις πρώτες εγχώριες δισκογραφικές ως μπίζνα, με πρωτοπόρο ταγό και καθοδηγητή τον Μίνω Μάτσα και τον Τόλη Έσδρα ο αποκαλούμενος και <<Εβραίος>>, το 1930 της Ελληνικής δισκογραφίας Αμπραβανέλ και Χάιμ Μπενβενίστε, εβραίοι από την Θεσσαλονίκη που έρχονται στην Αθήνα και ιδρύουν την πρώτη τυπικά δισκογραφική εταιρεία <<Αττική Αγορά>> που μετονομάζεται σε Odeon και της μετέπειτα Μίνως Μάτσας & Υός.:))..