Η σπουδαία ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου, η οποία συμμετέχει φέτος στην παράσταση «Ζορμπάς», σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, μιλάει στο clickatlife για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, τον ρόλο της μαντάμ Ορτάνς και τη συνεργασία της με τον Γιάννη Στάνκογλου. Η παράσταση στηρίζεται στη ζωική του ενέργεια, όπως μας λέει, «κι έτσι πρέπει».
Η ίδια έχει πονέσει τη μαντάμ Ορτάνς: ζει σε ένα ανδρικό κόσμο και δέχεται όλη τη σκληρότητα που μπορεί να εισπράξει ένας ξένος σε μια κλειστή κοινωνία. «Εγώ την βλέπω ως γυναίκα, μέσα από τα δικά μου γυναικεία μάτια. Θέλω να την υπερασπιστώ», λέει χαρακτηριστικά μιλώντας μας ταυτόχρονα και για το πώς επιλέγει να δουλεύει ως ηθοποιός: Αποφεύγει τη χρήση της λέξης ρόλος, και αναζητάει ένα κοινό τόπο της ψυχής της με την ψυχή του ατόμου που ενσαρκώνει.
Το εμβληματικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη ανεβαίνει στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Τι μας παρουσιάζετε στη σκηνή;
Είναι το γνωστό έργο του Καζαντζάκη φτιαγμένο σε μία παράσταση, σε ένα λαϊκό θέαμα, ένα παραμύθι για μεγάλους με πολλή μουσική και εικόνες. Είναι μία πολύ πλούσια παραγωγή, η οποία απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό. Απευθύνεται επίσης σε όσους το είχαν διαβάσει πολύ μικροί και δεν το θυμούνται, ή σε όσους δεν το ξέρουν το έργο αυτό για να τους ωθήσει να το διαβάσουν.
Αξιοποιείται δηλαδή η λειτουργία της μουσικής.
Ναι, γιατί η κρητική μουσική είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο της ελληνικής μουσικής και πολύ εμβληματικό.
Πόσο απαιτητική είναι η παράσταση, και πώς προσεγγίζετε την μαντάμ Ορτάνς την οποία υποδύεστε;
Η παράσταση είναι απαιτητική γιατί είναι μια πολύ μεγάλη παραγωγή. Είμαστε περίπου 23 άτομα, πολλοί τεχνικοί, είναι πραγματικά μία πολύ μεγάλη παραγωγή και έχει τις απαιτήσεις που έχει στο να συντονιστεί ένα τόσο μεγάλο θέαμα. Πραγματικά θαύμασα την ικανότητα του Γιάννη Κακλέα- γιατί είχα την ευκαιρία να το παρακολουθήσω από την αρχή- να συντονίσει ένα τόσο μεγάλο πλήθος τεχνικών, ηθοποιών, σκηνικών, ανθρώπων. Είναι κάτι ειδικό το οποίο πρέπει να το κατέχεις. Δεν είναι εύκολο να συντονιστούν τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα.
Όσον αφορά τον ρόλο μου, τον προσέγγισα με τον τρόπο που ξέρω να το κάνω τόσα χρόνια. Η Ορτάνς είναι ένα πρόσωπο που με έχει αγγίξει. Την έχω πονέσει, γιατί είναι ένα πρόσωπο που είναι και κωμικό αλλά ταυτόχρονα και πάρα πολύ συγκινητικό γιατί τελικά γίνεται το μαύρο πρόβατο και δέχεται όλη τη σκληρότητα που μπορεί να εισπράξει ένας ξένος σε μια κλειστή κοινωνία. Βλέπουμε και σήμερα να συμβαίνει αυτό με διαφορετικούς όρους.
Εκτός από το γεγονός ότι είναι ένα πολύ συγκινητικό πρόσωπο, είναι και καλλιτεχνικά πολύ ενδιαφέρον να πλησιάσεις και να ερμηνεύσεις ένα πρόσωπο που έχει όλα αυτά τα στοιχεία που αναφέραμε. Οπότε με ευχαρίστησε πολύ η ενασχόλησή μου με την μαντάμ Ορτάνς.
Ορτάνς.
Εγώ δεν ξεκινάω έτσι. Αυτό είναι περισσότερο δουλειά των θεατρολόγων ή των φιλολόγων. Σαν ηθοποιός ξεκινάω από μέσα προς τα έξω. Ξεκινάω από το τι χορδή θα μου αγγίξει ένα πρόσωπο, σε μένα προσωπικά όχι γενικά. (Κοιτάω) πού και πως θα συναντηθώ μαζί του, που θα συναντηθούν οι δυο ψυχές μας. Κι από εκεί ξεκινάω. Εκεί είναι το κάρβουνο και η φωτιά. Και μετά τα στοιχεία τα υπόλοιπα έρχονται να ντύσουνε αυτήν την αρχική φωτιά. Αλλά ο πυρήνας, το τσαφ της φωτιάς, γίνεται μέσα στην καρδιά μου πάντα όταν προσεγγίζω έναν άνθρωπο. Ναι προτιμώ να πω άνθρωπο παρά ένα ρόλο.
Έχετε δηλώσει ότι στην παράσταση προσεγγίζεται διαφορετικά η γυναίκα, «μέσα από τη ματιά ενός ανθρώπου στις μέρες μας». Τι σημαίνει αυτό;
Την εποχή που έγραφε ο Καζαντζάκης ήταν διαφορετικά τα πράγματα σε σχέση με το πώς βλέπαν τη γυναίκα. Και πιο ειδικά στην Κρήτη …Βέβαια επειδή ο Καζαντζάκης είναι ένας βαθύς συγγραφέας δεν βλέπει ρηχά, μονοδιάστατα, πάει σε μεγαλύτερο βάθος. Όμως νομίζω πως η θέση της γυναίκας πια και το πώς αντιμετωπίζεται έχει αλλάξει αρκετά από τότε.
Επομένως προσαρμόζεται κάπως στο σήμερα;
Όχι, εννοώ πως ορισμένα πράγματα που υπάρχουν μέσα στο έργο μου φαίνονται αρκετά μισογύνικα. Ο κόσμος του Καζαντζάκη, και του Ζορμπά, είναι τραχύς, ανδρικός. Και δεν ξέρω αν περιλαμβάνει τη γυναίκα όπως θα τη βλέπαμε σήμερα.
Αν περιγράφαμε την μαντάμ Ορτάνς μόνο όπως τη βλέπουν τα μάτια των ανδρών στο έργο, θα είχαμε μια ηθογραφία, ίσως και μια καρικατούρα. Αυτό εννοούσα όταν σας είπα προηγουμένως ότι εγώ την έχω δει ως γυναίκα και θέλω να την υπερασπιστώ.
Τι είναι αυτό που σας έκανε να δεχθείτε να συμμετάσχετε στην παράσταση;
Είμαι πολύ ενστικτώδης άνθρωπος. Και αντέδρασα σαν ηθοποιός. Μ΄άρεσε ο ρόλος κι ήθελα να ασχοληθώ μαζί του. Αυτό.
Τον Γιάννη Κακλέα δεν τον ήξερα. Στην αρχή είχα μια ανησυχία επειδή ο κόσμος του είναι πιο ανδρικός, πιο τραχύς. Έτσι φοβόμουν και λίγο τη συνεργασία μας, πώς θα πάει ,γιατί εγώ είμαι διαφορετική σε πολλά. Αλλά τελικά τα πήγαμε μια χαρά, μου άφησε πολύ χώρο, και με βοήθησε να φτιάξω το ρόλο μου όπως τον φαντάστηκα.
Με τον Γιάννη Στάνκογλου είχαμε δουλέψει παλιότερα, στην παράσταση «Λεωφορείο ο πόθος» σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου, εκείνος ως Στάνλεϊ Κοβάλσκι και εγώ ως Μπλανς ΝτιΜπουά. Έτσι τον ήξερα, και είχαμε συνεργαστεί ωραία τότε. Ήξερα ότι θα είχαμε αρμονική συνύπαρξη.
Τέλος, με ιντριγκάρισε το γεγονός ότι θα βρεθώ σε ένα θέατρο εμπορικό, μια μεγάλη αρένα. Ήταν κάτι καινούριο για μένα, δεν το έχω κάνει πολύ συχνά και είχα την περιέργεια να το κάνω.
Ο Ζορμπάς έχει μία ξεχωριστή θέση τόσο στη λογοτεχνία όσο και στο σινεμά. Θεωρείτε ότι αυτό αποτελεί πρόκληση για την παράσταση;
Ο δικός μας Ζορμπάς είναι συνυφασμένος με την προσωπικότητα του Γιάννη (Στάνκογλου). Και έτσι πρέπει. Όλα αυτά τα πρόσωπα, τα μυθικά, τα λογοτεχνικά, εξαρτώνται από την ενέργεια του ανθρώπου που τους υποδύεται, τη δική του αντίληψη και προσωπικότητα, από το τι θα τους προσδώσει ο καθένας που ασχολείται μαζί τους. Δεν υπάρχει ένας Άμλετ, μία μαντάμ Μποβαρί. Δεν υπάρχει ένας στερεότυπος τρόπος να τους προσεγγίσεις. Και αυτό είναι το ωραίο.
Στη δικιά μας παράσταση, πιστεύω ότι ο Ζορμπάς είναι πολύ ποτισμένος από την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του Γιάννη (Στάνκογλου), ο οποίος έχει μια ζωική ενέργεια. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό και το θελκτικό του στοιχείο. Είναι ένα αγρίμι με μια ροκ ενέργεια. Αυτό είναι νομίζω το ξεχωριστό στοιχείο του δικού του -και δικού μας -Ζορμπά.
Και ο Κακλέας επίσης είναι ένας σκηνοθέτης υψηλής ενέργειας, οπότε εκεί ταίριαξε όλο αυτό.
Γιατί να δούμε σήμερα τον Ζορμπά;
Ο Ζορμπάς μέσω του έργου του Καζαντζάκη και μέσω της μυθικής ταινίας του Κακογιάννη είναι ένα κομμάτι της ελληνικής μας μυθολογίας. Και ως τέτοιο έχει ενδιαφέρον να το δει και να το ξαναδεί κανείς.
Πώς βλέπετε το έργο του Καζαντζάκη;
Ο κόσμος του Καζαντζάκη δεν ήταν από τους αγαπημένους μου. Στην εφηβεία μου άλλοι ήταν οι αγαπημένοι μου συγγραφείς.
Ζούμε σε μια περίεργη εποχή. Κάποιοι μιλούν για σημείο καμπής, για αλλαγή της ιστορίας. Πώς εξελίσσεται το θέατρο;
Η αλλαγή είναι τεράστια. Το νιώθω παντού. Στους ανθρώπους, στην τέχνη μας, στην πόλη μας. Σε όλα. Βλέπω ότι είμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο, σε λίγο θα είναι όλα πολύ διαφορετικά από αυτά που ξέρουμε και αναγνωρίζουμε.
Δεν ξέρω αν θα είναι χειρότερα όπως ακούω να λέγεται γύρω. Δεν μπορώ να το πω αυτό. Καθώς εγώ μεγαλώνω δεν θέλω να λέω -όπως συχνά συμβαίνει -ότι αυτά που εγώ δεν αναγνωρίζω πηγαίνουν προς το χειρότερο. Πάντως αλλιώτικα θα είναι σίγουρα.
Το θέατρο θα αλλάξει και αυτό πολύ. Το θέατρο όπως εγώ το ήξερα είναι ένας χώρος που θέλει προσήλωση, διαθεσιμότητα, αφοσίωση, χρόνο. Τώρα όπως έχουν γίνει τα πράγματα είναι εκ των πραγμάτων αδύνατον. Οι ηθοποιοί όλοι τρέχουν για την επιβίωση. Και πώς να μην πάνε για αυτό; Τρέχουν στις σειρές και τα λοιπά, και το ωράριο των προβών καθορίζεται από αυτά. Και δεν μπορώ να πω και κάτι γι’ αυτό. Το επιτάσσει η ανάγκη αυτή τη στιγμή.
Από τη στιγμή όμως που συμβαίνει αυτό, δεν ξέρω εάν το θέατρο- τουλάχιστον το πολύ απαιτητικό- θα συνεχίσει να υπάρχει. Ή ίσως συνεχίσει, και γίνεται από λίγους και για λίγους. Από κάποιους που θα κάνουν τη θυσία να είναι 100% αφοσιωμένοι….
Επομένως με αυτή την έννοια θα αλλάξει και το θέατρο. Τουλάχιστον έτσι όπως το ξέρουμε.
Σκηνοθεσία ή υποκριτική;
Ό,τι κάνω, και το γράψιμο και η ζωγραφική που κατά καιρούς με απασχολούν κι αυτά, όλα είναι ο τρόπος μου να μοιράζομαι και να εκφράζομαι. Δεν τα ξεχωρίζω. Αλλάζει ο τρόπος, αλλά για τον ίδιο λόγο τα κάνω όλα.
Επόμενα σχέδια;
Στο τέλος του χειμώνα θα είμαι στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο «Μισάνθρωπο» σε σκηνοθεσία Πέτερ Στάιν.
ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / ivard@naftemporiki.gr
Info
Έως 27 Νοεμβρίου
Ελληνικός Κόσμος - ΘΕΑΤΡΟΝ (Αιθ. Αντιγόνη)
Τετάρτη 19:00
Πέμπτη 19:00
Παρασκευή 20:30
Σάββατο 20:30
Κυριακή 19:00
Προπώληση
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας
Θεατρική απόδοση/επεξεργασία: Γεράσιμος Ευαγγελάτος, Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Πρωτότυπη μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Μουσική/Μουσική επιμέλεια παράστασης: Βάιος Πράπας
Κινησιολογία: Αγγελική Τρομπούκη
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ρέα Σαμαροπούλου
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
Προβολές βίντεο: Παντελής Μάκκας
Ερμηνεύουν: Γιάννης Στάνκογλου (Αλέξης Ζορμπάς), Όλια Λαζαρίδου (Ορτάνς), Αιμιλιανός Σταματάκης (Συγγραφέας), Ιβάν Σβιτάιλο (Μαυραντώνης), Ηλιάνα Μαυρομάτη (Χήρα), Θοδωρής Τσουανάτος (Μανόλακας), Αντώνης Καρναβάς (Παυλής), Δημήτρης Φουρλής (Μιμηθός), Νίνα Φώσκολου (Λόλα), Γιάννης Γιαννούλης (Αναγνώστης), Δέσποινα Πολυκανδρίτου (Μαυραντώνενα), Νικόλας Γραμματικόπουλος, Τέλης Ζαχαράκης, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Ηρακλής Κωστάκης, Σοφία Μιχαήλ, Ματίνα Περγιουδάκη, Πηνελόπη Σεργουνιώτη, Δανάη Σταματοπούλου, Εμμανουήλ Στεφανουδάκης, Βασίλης Τσιγκριστάρης και οι Belly Dancers Anaiza (Αναστασία Βυλλιώτη & Ιζαμπέλα Καρκαρασβίλη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου