«Παράλληλες Μητέρες»: Ο Almodóvar Ξύνει τις Πληγές του Ισπανικού Παρελθόντος

Η ταινία που χάρισε στην Penélope Cruz το βραβείο γυναικείας ερμηνείας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Η καλύτερη από τις τελευταίες ταινίες του Pedro Almodóvar, το «Παράλληλες Μητέρες», έχει πολλά στοιχεία από αυτά συναποτελούν την «υπογραφή» του σκηνοθέτη: το κόκκινο στοιχείο, το δράμα, οι γυναίκες, η Μαδρίτη, η Rossy de Palma.

Φέρει όμως και δύο «καινοτομίες», από την μία κοιτάζει τις γυναίκες και δεν βλέπει πια τις παντοδύναμες μητέρες των προηγούμενων ταινιών του, και από την άλλη είναι περισσότερος πολιτικός από ποτέ.

Η ταινία συνδυάζει το προσωπικό με το πολιτικό στοιχείο, «μπερδεύοντας» την ιστορία δύο γυναικών που γνωρίζονται στον τοκετό με τις «ουλές» της ισπανικής ιστορίας και του εμφυλίου πολέμου που είναι «ορατές» μέχρι σήμερα. Αυτό που διακυβεύεται σε αυτή την ταινία είναι η μνήμη, είτε στην προσωπική είτε στην πολιτική της διάσταση η ταινία είναι ένας φάρος της αλήθειας και της σημασίας της διατήρησης της μνήμης στις ζωές των ανθρώπων.

Στην ταινία βλέπουμε τη Τζάνις (Penélope Cruz), μια φωτογράφο που παλεύει να βρει τρόπο να ανοιχτεί ο ομαδικός τάφος του χωριού της με τα λείψανα Δημοκρατικών που εκτελέστηκαν από Φαλαγγίτες που πολεμούσαν για τον Φράνκο τη δεκαετία του 1930. Ανάμεσα στους desaparecidos, αυτούς που εξαφανίστηκαν, ήταν και παππούς της.

Η συνάντησή της με ένα τον εγκληματολόγο-αρχαιολόγο οδηγεί Αρτούρο (Israel Elejalde) τη φέρνει πιο κοντά στο σκοπό της, αν και καταλήγει στο μαιευτήριο.

Εκεί γνωρίζει την Άνα (Milena Smit), μια έφηβη που περιμένει παιδί σε μια ιστορία που αποτελεί αναφορά στην υπόθεση «La Manada» και τον ομαδικό βιασμό μιας 18χρονης από πέντε άνδρες κατά τη διάρκεια των εορτασμών του San Fermín στην Παμπλόνα, το 2016.

Με κάποιο τρόπο που δεν θα αποκαλύψουμε για να μην κατηγορηθούμε για spoiler, οι ζωές τους συνδέονται και μετά το μαιευτήριο.

Ο Almodóvar έχει υμνήσει τις γυναίκες στα έργα του, και για άλλη μια φορά δημιουργεί ένα δράμα με ιστορίες καθημερινών γυναικών. Έχοντας μεγαλώσει περιτριγυρισμένος από γυναίκες στη δεκαετία του 1950 με έντονες τις «πληγές» του πολέμου, εξυμνεί συχνά είναι το σθένος των γυναικών. Ο φακός του όμως τα τελευταία χρόνια φαίνεται να πιάνει τις ατέλειες των ηρωίδων του, φτιάχνοντας μητέρες λιγότερο αφοσιωμένες, με αδυναμίες, που κάνουν λάθη και πληγώνουν. Ίσως η πιο χαρακτηριστική ηρωίδα είναι η μητέρα της Άνα, Τερέζα (Aitana Sánchez-Gijón) που κυνηγάει το όνειρό της βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την κόρη της.

Μπορεί να τιτλοφορείται «Παράλληλες Μητέρες» και η βασική ιστορία να αφορά δύο μητέρες, ωστόσο, το βασικό θέμα της ταινίας ξεπερνάει το θέμα της ατελούς μητρότητας. Οι γυναίκες σε αυτή την ταινία αποκτούν πολιτική υπόσταση και καλούνται να αναμετρηθούν με το βάρος της ισπανικής ιστορίας. Πρέπει να βρουν την αλήθεια και να την διαφυλάξουν.

Αυτό κάνει η ηρωίδα της Cruz, από τη μία προσπαθεί να αποκαταστήσει την ιστορία ανοίγοντας τον ομαδικό τάφο, από την άλλη, αν και καθυστερεί, θυσιάζοντας την προσωπική της ευτυχία, αποκαθιστά την αλήθεια της προσωπικής της ζωής. Διστάζει αλλά είναι συνεπής, τάσσεται υπέρ της αλήθειας. Ίσως τελικά ο τίτλος να μην αναφέρεται τόσο στην παράλληλη μητρότητα των δύο ηρωίδων, αλλά στην διττή μητρότητα της Τζάνις, η μητέρα της μικρής της κόρης και η μάνα της αλήθειας.

Όλα στην ταινία φαίνεται πως υπηρετούν τον ίδιο σκοπό, να αναδείξουν τη σημασία της ιστορικής μνήμης. Από τις γραμμές πίσω από το δράμα της ταινίας, τις αναφορές στην ιστορία της Ισπανίας, την κριτική στον πρώην πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος απέσυρε τη χρηματοδότηση για την εκταφή ομαδικών τάφων και την οργή της Τζάνις όταν η Άνα της λέει πως δεν ενδιαφέρεται για το παρελθόν της χώρας της-που συγκλονιστικά της ζητάει να διαλέξει πλευρά-, μέχρι τις μικρότερες λεπτομέρειες, όπως την αναφορά στο έργο του Λόρκα «Δόνια Ροζίτα η ανύπαντρη»- ο Λόρκα δολοφονήθηκε κατά το ξέσπασμα του ισπανικού εμφυλίου πολέμου και τα λείψανά του δεν βρέθηκαν ποτέ-, το επάγγελμα της βασικής ηρωίδας (φωτογράφος) και η σημασία των ντοκουμέντων.

Ο σκηνοθέτης τα βλέπει όλα αυτά κάπως καθυστερημένα στο έργο του, όπως ο ίδιος παραδέχεται.  «Πρέπει να ομολογήσω, ξέχασα κάπως πού γέρνω πολιτικά και αφοσιώθηκα στο να απολαμβάνω τα πράγματα που μου αρνήθηκαν» κατά την δικτατορία,  δήλωσε ο ίδιος σε μια συνέντευξή του στο IndieWire. «Ήταν σαν να μην υπήρξε ποτέ ο Φράνκο», συνέχισε. «Απλώς προχωρήσαμε μπροστά σαν να μην είχε συμβεί. Αυτός ήταν ο τρόπος μου να αγκαλιάσω τη δημοκρατία και να γυρίσω την πλάτη στα χρόνια του Φράνκο», συμπλήρωσε.

«Αυτή η ταινία είναι ένας τρόπος να πούμε στους νέους ότι πρέπει να κοιτάξουν στο παρελθόν», είπε. «Αυτή τη στιγμή, μπορεί να ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και τέτοια πράγματα. Ολόκληρη η ταυτότητά τους βασίζεται σε αυτά τα μεγάλα προβλήματα, τα οποία πιστεύω ότι είναι σημαντικά, αλλά είναι επίσης σημαντικό να κοιτάξουν το παρελθόν, ώστε να καταλάβουν επίσης ότι έχουν κληρονομήσει άλλα προβλήματα με τα οποία ζουν αυτήν τη στιγμή. Υπάρχουν πράγματα που έχουμε κληρονομήσει από την αρχή της δημοκρατίας», εξήγησε ο σκηνοθέτης.

Το «Παράλληλες Μητέρες» δεν είναι η καλύτερη ταινία του Almodóvar, είναι όμως από τις καλύτερες που έχει κάνει και σίγουρα η καλύτερη εδώ και χρόνια. Είναι επίσης η πιο εμπρηστική που πραγματεύεται τη σιωπή που επικράτησε στην Ισπανία για τα θύματα του πολέμου και της μακρόχρονης δικτατορίας του Φράνκο, με την συγκλονιστική τελική σκηνή να ανατριχιάζει μέσα στην απλότητά της. Ένα τσούρμο από γυναίκες μπορούν πλέον να αποδώσουν τιμές στους νεκρούς τους.

Πηγή: naftemporiki.gr