ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗ: Τι κρατάμε από το 2020 και τι περιμένουμε από το 2021

Η πανδημία και ο ασκός του διαδικτυακού Αιόλου έχουν αλλάξει τα πάντα στον χώρο της μουσικής και έπεται ακόμα συνέχεια.

Η χρονιά που φεύγει ήταν αναμφίβολα πρωτόγνωρη για το χώρο του θεάματος και ιδιαίτερα τη μουσική, καθώς η πανδημία έβαλε φρένο στις ζωντανές εμφανίσεις και άλλαξε δραματικά τα σχέδια πολλών καλλιτεχνών. Ωστόσο, παρά τα σοβαρά εμπόδια, η μουσική κατάφερε να βρει τον τρόπο για να μας συντροφεύσει σε αυτές τις δύσκολες εποχές και να αποτελέσει φάρο ελπίδας με πολλές αξιόλογες κυκλοφορίες που αναμφίβολα θα συζητηθούν και πέραν του πλαισίου των lockdown. Τι κρατάμε όμως από το 2020;

Μια πιο καινοτόμα και ώριμη pop κουλτούρα

Ο όρος pop είναι αρκετά παρεξηγημένος, αφού συχνά φέρνει κατά νου αποστειρωμένες παραγωγές και ακίνδυνους στίχους της σειράς, όμως το μουσικό είδος βρίσκεται σε μια νέα περίοδο ακμής τα τελευταία χρόνια, με αρκετά μεγάλα ονόματα της μουσικής να πειραματίζονται με επιτυχία έξω από τα παραδοσιακά στεγανά της pop.

Ιδιαίτερα μετά τη σχετικά ομογενοποιημένη εποχή των στυλιζαρισμένων boy bands και αιώνιων έφηβων, η pop έκανε μια στροφή στην αυθεντικότητα, επενδύοντας σε αστέρες που συναρπάζουν τόσο για τη μουσική τους, όσο και το γενικότερο μήνυμα και προσωπικότητα τους. Το άστρο ενός καλλιτέχνη δε χτίζεται πλέον μονάχα από τις ζωντανές (ή playback) εμφανίσεις επί σκηνής και στα παραδοσιακά κανάλια, αλλά μέσα από την ευρύτερη παρουσία τους στην επικαιρότητα που τόσο διευκολύνουν τα social media.

Παράλληλα όμως με τη φιλοσοφική ανάπτυξη της pop έχει έρθει και μια αντίστοιχα εντυπωσιακή, αν και πιο σιωπηλή, μουσική μετάλλαξη. Μέσα σε όλη την αβεβαιότητα των lockdown, πολλά αστέρια της pop κατάφεραν να διευρύνουν τους καλλιτεχνικούς ορίζοντες τους, με την Miley Cyrus να έχει κάνει μια από τις θεαματικότερες στροφές των τελευταίων ετών. Από κοντά όμως ακολουθούν εδραιωμένες φωνές όπως η Lady Gaga και η Katy Perry, αλλά και ανερχόμενα ταλέντα όπως η Dua Lipa και οι BTS που άφησαν το μοναδικό στίγμα τους στην pop τη χρονιά που έφυγε.

Η εδραίωση του streaming

Η πανδημία ανάγκασε τον κόσμο να στραφεί στο διαδίκτυο για τη διασκέδαση και ψυχαγωγία του, με τις πλατφόρμες streaming video όπως το Netflix και το YouTube να γίνονται πραγματικά αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Αξιοποιώντας πολλές από τις τεχνολογίες και υποδομές που ήδη είχαν αναπτυχθεί, χάρη στη βιομηχανία του κινηματογράφου, πολλοί μουσικοί μπόρεσαν να εξερευνήσουν νέες προοπτικές και δυνατότητες πειραματισμού με αυτά ψηφιακά μέσα.

Η ραγδαία άνοδος του TikTok, το οποίο συνδυάζει κατά έναν μοναδικό τρόπο τη συντομία του Twitter με τις βίντεο δυνατότητες του YouTube, αποτελεί ίσως το πιο τρανό παράδειγμα. Η σχετικά νέα πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης έχει επιτρέψει σε πολλούς καλλιτέχνες να μοιραστούν άλλη μια πιο ανέμελη (και συνάμα επίκαιρα αυθεντική) πτυχή της δημιουργικότητας και καθημερινότητας τους, όπως στο Instagram.

Αντίστοιχα όμως πολλά ανερχόμενα αστέρια του TikTok έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν αντίστοιχα και τα δικά τους trend, χωρίς να λείπουν οι παραπομπές στο ένδοξο παρελθόν. Το γεγονός ότι ακόμα κι ο ισχυρότερος άνθρωπος στον πλανήτη, ο Donald Trump, δεν κατάφερε να ανακόψει τη δημοτικότητα του TikTok, μαρτυρά πως η πλατφόρμα θα συνεχίσει να απασχολεί για πολλά χρόνια ακόμα.

Οι περιοδείες και τα φεστιβάλ οπωσδήποτε θα επιστρέψουν μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, όμως αυτό δε σημαίνει ότι θα ξεχαστούν οι διαδικτυακές εμφανίσεις και συνεργασίες. Όπως απέδειξε άλλωστε και η νέα lo-fi ζωντανή κυκλοφορία της Taylor Swift, πλέον έχει ανοίξει η όρεξη για πιο intimate εμφανίσεις, οπότε λογικά θα συνεχιστούν (αν και σε μικρότερο βαθμό) χάρη στις δυνατότητες που προσφέρουν. Ο ασκός του διαδικτυακού Αιόλου έχει πλέον ανοίξει για τα καλά. Τι μπορούμε να περιμένουμε από το 2021;

Περισσότερος έλεγχος για τους καλλιτέχνες

Η αναπόφευκτη στροφή στις υπηρεσίες streaming έδειξε με τον πιο καταφατικό τρόπο ότι τα μοντέλα του παρελθόντος έχουν εκλείψει αφού έχουν αλλάξει οι ισορροπίες στη βιομηχανία της μουσικής. Εκεί που ένας καλλιτέχνης ήταν άμεσα εξαρτημένος από μια δισκογραφική εταιρεία για τη διανομή και προώθηση της μουσικής του, τώρα μπορεί πλέον να αναλάβει ο ίδιος αυτές τις διαδικασίες, χωρίς να χρειάζεται να εκχωρεί απαραίτητα τον έλεγχο.

Αυτό βέβαια δεν είναι κάτι καινούριο, αφού οι δισκογραφικές εταιρείες άρχισαν να χάνουν σταδιακά τη δύναμη τους μετά την επανάσταση των mp3s και τη δραματική αλλαγή που έφερε στη βιομηχανία της μουσικής και τις μουσικές συνήθειες του κόσμου. Οι νέες ισορροπίες έχουν βρει τους καλλιτέχνες με μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη, όπως φαίνεται άλλωστε με τις περιπτώσεις του Kanye West, ο οποίος δίνει έναν ηθικό (και νομικό) αγώνα για τα πνευματικά δικαιώματα της μουσικής του ή της Taylor Swift στην κόντρα της με τον πρώην μάνατζερ της.

Το μεγάλο στοίχημα της Billie Eilish

Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα για το 2021 είναι εάν η Billie Eilish θα μπορέσει να επαναλάβει το θρίαμβο του 2019. Εάν είναι μια τραγουδίστρια που έχει καταφέρει να κάνει τη διαφορά τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, αυτή δεν είναι άλλη από την 19χρονη Αμερικανίδα. Το 2019 ήταν μια εντυπωσιακή χρονιά χάρη στο «bad guy» και το 2020 είχε σχεδιάσει να ετοιμάσει το follow-up στο ντεμπούτο της.

Τα lockdown ενδεχομένως την έχουν βοηθήσει να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στο πολυαναμενόμενο δεύτερο άλμπουμ της και έχει ήδη δώσει μια πρόγευση με το «My Future», το «Therefore I Am», αλλά και το κεντρικό τραγούδι της 25ης ταινίας του James Bond, το «No Time To Die».  Η πίεση μπορεί να είναι τεράστια, όμως όπως έχει αποδείξει μέχρι στιγμής, η Billie Eilish έχει όλες τις δυνατότητες να ανταποκριθεί στις υψηλές προσδοκίες που έχει θέσει με το ταλέντο της. Αν δεν τα καταφέρει όμως, ποια θα είναι η φωνή που θα την έχει ξεπεράσει άραγε;