Δωμάτια μνήμης. Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη

Δωμάτια μνήμης. Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη

Σπύρος Στάβερης

Με τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσης - σκηνικής εγκατάστασης Δωμάτια μνήμης. Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη στις 3 Ιουνίου ξεκινάει το μεγάλο αφιέρωμα του Φεστιβάλ Αθηνών στη μεγαλύτερη Ελληνίδα δραματουργό στην Πειραιώς 260.

Μια «θεατρική πόλη» με δώδεκα ξεχωριστά δωμάτια, όσα και τα έργα της Λούλας Αναγνωστάκη: Η πόλη, Η διανυκτέρευση, Η παρέλαση, Η συναναστροφή́, Αντόνιο ή Το μήνυμα, Η νίκη, Η κασέτα, Ο ήχος του όπλου, Διαμάντια και μπλουζ, Το ταξίδι μακριά́, Ο ουρανός κατακόκκινος, Σ’ εσάς που με ακούτε.

Η κυριαρχία του κλειστού, ονειρικού χώρου –πολύ έντονη και στο θέατρο του Παράλογου, με το οποίο η Αναγνωστάκη συνομιλεί στα πρώτα της, ιδίως, έργα– οδήγησε στη σύλληψη αυτής της σκηνογραφικής εγκατάστασης, που μας προσκαλεί́ να τη γνωρίσουμε εκ νέου, να σταθούμε, να ακούσουμε, να αφουγκραστούμε το έργο της.

Το «δωμάτιο» είναι ο ένας πόλος της εγκατάστασης – η περίκλειστη σκηνή́ όπου διαδραματίζεται η ιστορία. Ο άλλος πόλος είναι η «μνήμη»– η σκηνή της φαντασίας, ο αγωγός μεταξύ́ παρόντος και παρελθόντος, συλλογικού́ και ατομικού, που ενεργοποιείται από το ίχνος των εικόνων, των ήχων, των αντικειμένων, των ποιητικών τοπιών που κάθε δωμάτιο περιέχει. Αποσυνθέτουμε το έργο στον χώρο για να το διαβάσουμε με τα μάτια της φαντασίας, που ξέρει, όπως έλεγε ο Κουν, να διακρίνει «χρώματα, κινήσεις, στάσεις σωμάτων, σχέσεις ακόμη απροσδιόριστες».

Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει απόλυτα τον μηχανισμό της μνήμης – πότε ξυπνάει, πότε χάνεται, πότε οδηγεί στη σύνθεση, πότε στην αποσύνθεση, πότε στη συνάντηση και πότε στον αποχωρισμό. Και σε κανένα κοινό́ βίωμα η μνήμη των προσώπων που σφράγισε δεν ταυτίζεται.

«Το πιο σημαντικό στη μνήμη –και γι’ αυτό τον λόγο η μνήμη λειτουργεί με τόσο μεγάλη δύναμη– είναι το τραύμα».

Αγγίζοντας την περιοχή́ του τραύματος, το θέατρο της Λούλας Αναγνωστάκη αποσιωπά και αποκαλύπτει, φέρνει στην επιφάνεια την παραμόρφωση όπου έχει οδηγήσει η ταύτιση με παρωχημένα κοινωνικά μοντέλα, απονεκρωμένες ιδεολογίες, ματαιωμένες σχέσεις, ανθρωποφαγίες οικογένειες. Αναδιατάσσει με τον τρόπο του τραύματος το χθες και το σήμερα, πλησιάζει το ανείπωτο εκείνο σημείο που πονάει περισσότερο, σαρκάζει τον φόβο, την ατολμία, την υποκρισία μας, ξεδιπλώνει τον πόθο για ζωή που κάθε φορά διαψεύδεται ή καίγεται άδοξα στη συνάντηση της προσωπικής με τη μεγάλη Ιστορία.

Με τα Δωμάτια Μνήμης επιχειρούμε μια αναπαράσταση της αίσθησης του εσωτερικού́ κάθε έργου αλλά́ και της νοητικής συνθήκης που το γέννησε. Με οδηγούς τα ίδια τα έργα και τα μοναδικά́ τεκμήρια –χειρόγραφα, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες– που η αρχειακή έρευνα έφερε στο φως, δοκιμάζουμε να μπούμε στο εργαστήρι της διεισδυτικής και εκφραστικής, διαισθητικής και πηγαίας, ακατάτακτης και σπαρακτικά́ υποκειμενικής Λούλας Αναγνωστάκη, και καλούμε τον επισκέπτη να «παίξει» στην αναπαράσταση της διαδρομής αυτής, από́ την ιστορία στο έργο μιας μοναδικής σκέψης και μιας μοναδικής γραφής που επιστρέφει σ’ εμάς.

Επιμέλεια έκθεσης: Δήμητρα Κονδυλάκη
Αρχειακή έρευνα - Δραματουργική συνεργασία: Γρηγόρης Ιωαννίδης - Μάνος Καρατζογιάννης
Σκηνογραφική μελέτη: Λουκία Μάρθα - Αλέξανδρος Βαζάκας
Σχεδιασμός φωτισμού: Γιάννης Δρακουλαράκος
Μοντάζ οπτικού υλικού: Νίκος Γαβαλάς
Ηχητικό περιβάλλον: Πάνος Αγγελοθανάσης
Παραγωγή: ArtEMIS PRODUCTIONS

PAVLOS SATOGLOU

Info
Δωμάτια μνήμης. Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη
Πειραιώς 260 Α
Κάθε μέρα από τις 3 Ιουνίου έως τις 19 Ιουλίου, 19:00 - 24:00
Είσοδος ελεύθερη

Στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται ακόμα οι εξής παραστάσεις

10-12 Ιουνίου, 21:00
Η πόλη σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου

Έργο εμποτισμένο από την μετεμφυλιακή ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης του 1960, η Πόλη μιλάει προφητικά για έναν κόσμο που νοσεί. Έχοντας ανέβει πρώτη φορά από τον Κουν το 1965, παρουσιάζεται σε μια νέα σκηνοθετική εκδοχή από τον Γιάννη Μόσχο.

17- 19 Ιουνίου, 21:00
Εργοτάξιο Λούλα Αναγνωστάκη σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη.

Ηθοποιοί που την είδαν
Ηθοποιοί που την γνώρισαν
Ηθοποιοί που την έπαιξαν
Ηθοποιοί που την φαντάστηκαν
ερμηνεύουν τα έργα της στους χώρους Β και Ε με επιστέγασμα τον Ουρανό κατακόκκινο με την Ρούλα Πατεράκη.

11 Ιουνίου, 17:00 - 20:00 Συμπόσιο για το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη
Προλογίζουν η Λυδία Κονιόρδου, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου.

Τα Δωμάτια Μνήμης παρουσιάζουν η Δήμητρα Κονδυλάκη, Σύμβουλος για το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, επιμελήτρια, και η Λουκία Μάρθα, σκηνογράφος της έκθεσης.

Προσκεκλημένοι ομιλητές:
Από την σκοπιά της γραφής: Δημήτρης Δημητριάδης, Βίκυ Μαντέλη, Χρύσα Προκοπάκη, Δημήτρης Τσατσούλης.
Πρόλογος - συντονισμός: Γρηγόρης Ιωαννίδης
Από τη σκοπιά της σκηνής: Βίκτωρ Αρδίτης, Γιώργος Αρμένης, Θοδωρής Γκόνης, Γιάννης Μόσχος, Έλλη Παπακωνσταντίνου,  Ρούλα Πατεράκη, Ένκε Φεζολάρι.
Πρόλογος - συντονισμός: Μάνος Καρατζογιάννης

Στο πλαίσιο της έκθεσης κυκλοφορεί ξεχωριστός κατάλογος με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού.