Μεγαλώνοντας στην επαρχία τη δεκαετία του '00, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών δεν ήταν κάτι το συνηθισμένο για τους νέους. Τα τελευταία χρόνια, όμως, φαίνεται πως τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Κάθε Σάββατο βράδυ, εκατοντάδες νέοι από διάφορες γωνιές της Ελλάδας, με πολύχρωμα ή total black ρούχα και ξεπλυμένη διάθεση, ανοίγουν την εξώπορτα του σπιτιού τους με ένα «μυστικό» κρυμμένο καλά στην πίσω τσέπη του παντελονιού τους. Το όνομα αυτού, έκσταση, LSD, σπιντ, κοκαΐνη, special K. Ουσίες χημικές, άλλες λιγότερο κι άλλες περισσότερο «πειραγμένες», που κρατούν σήμερα τον τόνο της διασκέδασης μιας ολόκληρης γενιάς.
Τα «ναρκωτικά της διασκέδασης»
Στη χώρα μας, ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή στατιστικά στοιχεία για τη χρήση των «ναρκωτικών της διασκέδασης». Τα ναρκωτικά αυτά σπάνια δηλώνονται στα θεραπευτικά κέντρα, αφού συνήθως καταναλώνονται στο πλαίσιο της «πολυτοξικομανίας», που χαρακτηρίζει τη χρήση ναρκωτικών στην Ελλάδα. Με μια πρώτη ματιά, υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για την αύξηση της χρήσης ναρκωτικών, αφού η πρόσβαση σε παράνομες ουσίες είναι πλέον πιο εύκολη - τόσο στο διαδίκτυο όσο και στον δρόμο - από ποτέ. Είναι περισσότερο κοινωνικά αποδεκτές και οι ποινές για τη χρήση τους δεν είναι τόσο βαριές.
Προκειμένου να βρω ορισμένες απαντήσεις για τις εξαρτήσεις του Σαββατοκύριακου, μίλησα με την ψυχολόγο Κωνσταντίνα Σπυρίδου. «Τέτοιου είδους συμπεριφορές λειτουργούν ανακουφιστικά για εκείνους, με το σκεπτικό ότι μειώνουν το άγχος τους ή τους επιτρέπουν να «ξεφύγουν» για λίγο από την πραγματικότητα. Επίσης, πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο αντιδρούν ενάντια στις καταπιεστικές κοινωνικές συνθήκες που τους κρατούν μακριά από τα όνειρα και τις επιδιώξεις τους».
Η εργασιακή ζωή του σύγχρονου νέου είναι γεμάτη υποχρεώσεις και συμβιβασμούς που διευρύνουν το χάσμα ανάμεσα στο «θέλω» και το «πρέπει», πλήττοντας την προσωπικότητα και την αυτοεικόνα του. «Σε μεγάλο βαθμό, η εργασία είναι συνδεδεμένη με την έννοια της αυτεπάρκειας, της πεποίθησης δηλαδή του ατόμου για την ικανότητά του να υπερπηδά τα εμπόδια της καθημερινής ζωής. Επομένως, σε συνθήκες εργασιακής ανασφάλειας και έντονου στρες, γιγαντώνεται το αίσθημα της προσωπικής ανεπάρκειας, της αδυναμίας και της ματαίωσης των προσδοκιών, ενώ παράλληλα χάνεται η δυνατότητα αυτοκαθορισμού και προσωπικής ευελιξίας».
Σε μία πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα (Frangos et al., 2012), μελετήθηκαν οι επιδράσεις της ελληνικής οικονομικής κρίσης στις συνήθειες και τις ψυχολογικές συμπεριφορές των νέων. Μεταξύ των αποτελεσμάτων αναφέρθηκαν τα εξής χαρακτηριστικά: έλλειψη στόχων και αυτοπεποίθησης, ευρύτατη απαισιοδοξία, επικρατούσα αίσθηση εγκατάλειψης και μηδενιστική προσέγγιση της πραγματικότητας.
«Η οικονομική εξάρτηση του σύγχρονου νέου από την οικογένεια ή κάποιον σύντροφο, αναστέλλει την επίτευξη της προσωπικής (οικονομικής και συναισθηματικής) του ανεξαρτησίας, αφήνοντάς τον προσκολλημένο και αδύναμο να αναλάβει την ευθύνη της ζωής του. Συνεπώς, συναισθήματα όπως η απογοήτευση, η μειωμένη αυτοεκτίμηση και η ανασφάλεια είναι εύκολο να πυροδοτήσουν εντάσεις και ρήξεις στις σχέσεις μας με τους άλλους. Γενικότερα, πάντως οι μεταβάσεις (είτε οικονομικές είτε άλλου είδους) δημιουργούν άγχος στα άτομα, καθώς καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό και τις σχέσεις τους», μου επισημαίνει.
Απομόνωση από την οικογένεια
Παράλληλα, οικογενειακοί παράγοντες κυρίως, όπως απομόνωση από την οικογένεια και κακές σχέσεις μεταξύ των μελών της μπορεί να επηρεάσουν πολύ ένα νέο στο να οδηγηθεί στις εξαρτήσεις, προσφέροντάς του εσωτερική κάλυψη. Ένα άτομο που νιώθει απομονωμένο, που δεν μπορεί να μιλήσει μέσα στην οικογένειά του, που αντιμετωπίζει οικογενειακές δυσκολίες, είναι πιο πιθανό να προσφύγει στα ναρκωτικά προκειμένου να νιώσει μέλος μιας παρέας με άλλα άτομα που κάνουν χρήση, αλλά και γιατί το ταξίδι αυτό που του προσφέρουν οι ουσίες τον βοηθά να ξεφεύγει από τα προβλήματά του και να μην νιώθει εγκλωβισμένος.
«Θεωρώ σημαντικό το γεγονός ότι στις μέρες μας υπάρχει τάση για συναισθηματική απομόνωση με αποτέλεσμα οι νέοι να μην εκφράζονται εύκολα. Ωστόσο, κάθε σκέψη και συναίσθημα χρειάζεται χώρο και χρόνο για να εκφραστεί. Όταν αυτό δε συμβαίνει, το καταπιεσμένο συναίσθημα «βρίσκει» εναλλακτικούς τρόπους διεξόδου, για παράδειγμα μέσω παρορμητικών ή επιθετικών συμπεριφορών. Σε αυτό ίσως συμβάλλουν και οι κοινωνικές συνθήκες της εποχής», συμπληρώνει.
Η θέληση είναι σαν το κουμπί που ενεργοποιεί τα πάντα. Αν θέλεις πραγματικά κάτι, απλά πατάς το κουμπί. Είτε μιλάμε για αλκοόλ είτε για ναρκωτικά, είναι εύκολο να φανεί κάτι ψεύτικο. Η πραγματική ευχαρίστηση, όμως, είναι όταν όλα φαίνονται αληθινά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου