Στιγμιότυπο από την ταινία Alexander του Όλιβερ Στόουν
Έναν χρόνο πριν και βαδίζοντας βήμα-βήμα, προσπαθούσαμε να λύσουμε το μυστήριο του μεγαμνημείου του τάφου της Αμφίπολης. Εμείς όσο και ολόκληρος ο πλανήτης αγωνιούσαμε για την παραμικρή πληροφορία που θα αποκάλυπταν οι αρχαιολόγοι προκειμένου να φτάσουμε μία ανάσα πιο κοντά στην ταυτότητα του νεκρού.
Γράφει ο Γιώργος Μιχαηλίδης
Από τις αρχές Σεπτεμβρίου του 2014 εδώ στο KoolΝews.gr είχαμε τολμήσει να καταλήξουμε σε «υποψηφίους» για τους οποίους ανεγέρθηκε ένα τόσο εντυπωσιακό ταφικό μνημείο. Έχοντας αφιερώσει πολύ χρόνο στον Μέγα Αλέξανδρο, για τον οποίο ολόκληρη η υφήλιος ευελπιστούσε να βρει τον τάφο του, μελετώντας τα ιστορικά δεδομένα, στις 17 Οκτωβρίου, 2014 δημοσιεύσαμε σχετικό κείμενο με το οποίο καταλήγαμε στην «τελική τριάδα» υποψηφίων. Αυτοί, σύμφωνα με τα τότε δεδομένα ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Κάσσανδρος και ο Ηφαιστίων ο οποίος τελικά σύμφωνα με τις αποκαλύψεις της αρχαιολογικής ομάδας, είναι και το πρόσωπο για τον οποίον χτίστηκε το ηρώο, χωρίς ωστόσο να είναι θαμμένος εκεί, καθώς εντός του τάφου βρέθηκε κατά κύριο λόγο σκελετός γυναίκας.
«Ένα από τα σενάρια που ακούστηκαν και βρίσκει απήχηση, αλλά έχει και βάση, είναι αυτό του στενού φίλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και στρατηγού, Ηφαιστίωνα. Ο τάφος της Αμφίπολης δηλαδή να έγινε κατά παραγγελία για την ταφή του Ηφαιστίωνος. Το μέγεθος του τάφου, η διακόσμησή του και φυσικά το κόστος του μνημείου θα ταίριαζαν στο προφίλ του Ηφαιστίωνα», γράφαμε τότε.
Ποιος όμως ήταν ο Ηφαιστίων;
Ο Ηφαιστίων ήταν συνομήλικος, φίλος και συμπολεμιστής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η σχέση τους ήταν μακροχρόνια και ισχυρή καθώς από μικρά παιδιά έπαιζαν και περνούσαν χρόνο μαζί, ενώ όσο μεγάλωναν οι κοινές δραστηριότητες γίνονταν όλο και περισσότερες, τόσο οι πολεμικές, όσο και οι γνωσιακές καθώς μαζί παρακολουθούσαν τα μαθήματα του Αριστοτέλη, τον οποίον είχε φέρει από την Αθήνα ο πατέρας του Αλεξάνδρου και βασιλιάς τότε της Μακεδονίας Φίλιππος Β' για να διδάξει τον γιο του.
Ο Ηφαιστίων ήταν γιος του Αμύντορα και γόνος μακεδονικής οικογένειας ευγενών. Η φιλία του με τον Αλέξανδρο ήταν τόσο ισχυρή όπου χαρακτηριστικές είναι οι αναφορές σύμφωνα με τις οποίες ο μεγάλος στρατηλάτης τον αποκαλούσε και «φιλαλέξανδρο». Για να καταλάβουμε την έννοια της ορολογίας αυτής, αξίζει να δούμε πως ο Αλέξανδρος ονομάτιζε τον Κρατερό (στρατηγός και φίλος του Μακεδόνα βασιλιά) «φιλοβασιλέα» για να δείξει την πίστη του στον βασιλιά Αλέξανδρο, σε αντίθεση με τον Ηφαιστίωνα ο οποίος έδειχνε την πίστη του στον άνθρωπο Αλέξανδρο.
Ο Ηφαιστίων διακρίθηκε για την ικανότητά του και τις στρατιωτικές του υπηρεσίες, καθώς ήταν μέλος των σωματοφυλάκων του Αλεξάνδρου, διοικητής του ιππικού των Εταίρων, καθώς και υπεύθυνος για πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως διπλωματικές αποστολές, γεφύρωση ποταμών, και την εγκαθίδρυση νέων οικισμών στις αχανείς εκτάσεις της νέας αυτοκρατορίας.
Βρισκόταν σε επικοινωνία με τους Αριστοτέλη και Ξενοκράτη πίσω στην Ελλάδα, ενώ υπήρξε υποστηρικτής της προσπάθειας του Αλεξάνδρου στο να αναμείξει τους ελληνικούς με τους περσικούς τρόπους. Ο Ηφαιστίωνας ταυτιζόταν με τον Αλέξανδρο στις απόψεις του περί συνδιοίκησης σε κάποιες περιοχές της Ανατολής από Μακεδόνες και Πέρσες αξιωματούχους. Ήταν από τους λίγους που αντιλήφθηκε νωρίς, ότι μόνο έτσι θα μπορούσε να διοικηθεί αποτελεσματικά η απέραντη νέα αυτοκρατορία. Με τον βαθμό του χιλίαρχου που του έδωσε κατόπιν ο Αλέξανδρος, ο Ηφαιστίων ήταν ουσιαστικά ο δεύτερος πιο υψηλόβαθμος σε όλη την αυτοκρατορία.
Η σχέση τους και οι θεωρίες περί ομοφυλοφιλίας
Η στενή σχέση των δύο ανδρών έχει κατά καιρούς ερμηνευτεί ως ομοφυλοφιλική. Οι ιστορικές πηγές δίνουν απαντήσεις. Οι ιστορικοί Κούρτιος και Ιουστίνος αναφέρουν τον Ηφαιστίωνα μόνο ως φίλο (amicus) του Αλέξανδρου και όχι ως εραστή (amans). Η αναφορά του Αιλιανού για την επίσκεψη των δύο ανδρών στην Τροία και την απόδοση τιμών από τον Αλέξανδρο στον Αχιλλέα και από τον Ηφαιστίωνα στον Πάτροκλο, δείχνει την αντίληψη της φιλίας και του ηρωισμού, όπως διακατείχε και τους δύο ήρωες της τρωικής εκστρατείας. Η ταύτιση μάλιστα αυτή αποδεικνύει πόσο γαλουχημένοι ήταν ο Αλέξανδρος και ο Ηφαιστίων με τα ομηρικά έπη στα οποία δεν υπάρχει αναφορά περί ερωτικής σχέσης ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Πάτροκλο.
Στιγμιότυπο από την ταινία Alexander του Όλιβερ Στόουν
Περιστατικά ομοφυλοφιλίας υπήρξαν στο στρατόπεδο των Μακεδόνων και καταγράφηκαν και από τον Αρριανό σε κάποιες αναφορές του, ωστόσο τέτοια περιστατικά υπήρχαν σε κάθε αρχαίο ελληνικό στρατόπεδο. Όπως υπάρχουν μέχρι και στις μέρες μας σε κάθε στρατόπεδο οποιουδήποτε στρατού στον κόσμο....
Αλέξανδρος και Ηφαιστίων πορεύτηκαν μαζί, πολέμησαν μαζί, παντρεύτηκαν δύο αδελφές και με τον θάνατο του Ηφαιστίωνα στα 32 του στα Εκβάτανα μετά από επταήμερο πυρετό, ο Μέγας Αλέξανδρος, κατέπεσε. Θρήνησε βαθειά ο ίδιος και κήρυξε πένθος σε ολόκληρη την αυτοκρατορία. Σύντομα έπειτα ζήτησε από τους ιερείς του μαντείου της Σίβα στην Αίγυπτο να αφηρωίσουν τον Ηφαιστίωνα, και έκτοτε ο Ηφαιστίων λατρεύτηκε ως θεϊκός ήρωας.
Η κηδεία του Ηφαιστίωνα που όμοιά του δεν είχε ξαναγίνει στην ανθρώπινη ιστορία
Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές η κηδεία του Ηφαιστίωνα θα γινόταν στην Βαβυλώνα. Εκεί ο Μέγας Αλέξανδρος τον τίμησε με μεγαλοπρέπεια. Έγιναν αγώνες προς τιμήν του που όμοιοί τους δεν είχαν ξαναγίνει σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο αυτό που εντυπωσίασε περισσότερο από όλα ήταν η πυρά στην οποία θα καιγόταν το άψυχο σώμα του Ηφαιστίωνα.
Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη η πυρά ήταν μεγαλοπρεπέστατη και θύμιζε περισσότερο ταφικό μνημείο. Η πυρά-μνημείο των 60 περίπου μέτρων είχε επτά ορόφους. Στον πρώτο υπήρχε διακόσμηση 240 πλοίων με χρυσές πλώρες με κάθε μία από αυτές να είναι διακοσμημένες με ένοπλες μορφές που κρατούσαν λάβαρα. Στο δεύτερο επίπεδο υπήρχα πυρσοί με φίδια στην βάση, χρυσά στεφάνια στην μέση και στην κορυφή φλόγες γύρω από τις οποίες υπήρχαν αετοί, όλα από χρυσό. Στο τρίτο επίπεδο απεικονιζόταν σκηνή κυνηγίου, ενώ στο τέταρτο μάχη κενταύρων. Στο πέμπτο επίσης από χρυσό, υπήρχα, λέοντες και ταύροι, ενώ στο έκτο τα χέρια της Μακεδονίας και της Περσίας. Στο έβδομο και τελευταίο επίπεδο υπήρχαν σκαλισμένες μορφές Σειρήνων οι οποίες ήταν κούφιες έτσι ώστε να δύναται να βγάζουν ήχο μοιρολογιού.
Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές πάντως δεν υπάρχει καταγραφή καύσης, κάτι που σημαίνει πως ίσως η πυρά να διατηρήθηκε ως μνημείο ταφής του Ηφαιστίωνα. Η όλη κατασκευή πρέπει να στοίχισε σχεδόν δύο δισ. ευρώ σε σημερινά χρήματα. Επειδή το χρήμα έρεε άφθονο μετά την κατάκτηση της Ασίας, ο Αλέξανδρος δεν θα δίσταζε να σπαταλήσει άλλα τόσα προκειμένου να κατασκευάσει έναν τάφο για αυτόν στην Μακεδονία και συγκεκριμένα την Αμφίπολη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου